ONTWERPEN VOOR EEN COMPLEET ECOSYSTEEM BINNEN DE BEBOUWDE OMGEVING #2
Vier experts vertellen in deze reeks hoe we de gebouwde omgeving vorm kunnen geven zodat alle dieren, inclusief de mens, kunnen floreren in plaats van overleven. #2 Anouk van der Poll – Embassy of Water
De stem van het water
Water, een essentieel element voor het leven op aarde, wordt maar al te vaak over het hoofd gezien in het ontwerpproces. Maar waarom is het eigenlijk zo belangrijk om water hierbij te betrekken? Het gaat niet alleen om het doel op zich, maar om het besef dat wij als mensen deel uitmaken van de natuur en dat water een levend element is. Ergens zijn we deze verbinding kwijtgeraakt en hebben we water gereduceerd tot een beheersbaar en controleerbaar product. We beschouwen het slechts als een chemische samenstelling, H²O, dat zonder enige aandacht uit de kraan stroomt en zonder enig besef van waarde wordt weggespoeld.
Begrip voor water
Deze houding heeft uiteindelijk tot een crisis geleid. Als we proberen deze crisis op te lossen vanuit dezelfde zienswijze, bewegen we alleen maar verder richting onze ondergang. We moeten dus eerst onze houding veranderen en daarbij kunnen we veel leren van inheemse culturen die de eenheid tussen mens en water begrijpen. De Maori zeggen bijvoorbeeld: “Ik ben de rivier, de rivier is mij.” Als we bereid zijn om naar water te luisteren, en naar onze innerlijke, intuïtieve stem, ontdekken we wat water werkelijk nodig heeft om te herstellen. Dit is wat we moeten meenemen in onze ontwerpprocessen. Pas dan ontwikkelen we regeneratieve systemen en brengen we water terug naar zijn oorspronkelijke bron van leven. De ‘Embassy of Water’ heeft in samenwerking met ontwerper Chiara Treglia de Stem van Water Toolkit ontwikkeld. Deze toolkit helpt bouwpartijen om water als een belangrijke belanghebbende mee te nemen in het proces. Er wordt iemand aangewezen om water te vertegenwoordigen en namens water te spreken. De deelnemers kunnen vragen stellen aan water en er wordt mét water gepraat in plaats van over water. Samenwerking staat centraal en het belang van water wordt geïntegreerd in de visie en het ontwerp. Opmerkelijk is dat het hele gesprek verandert; er is meer respect en eerbied, ook tussen de deelnemers onderling. Er ontstaat meer ruimte om naar elkaar te luisteren.
Levensgericht perspectief
Gelukkig zijn er al veel inspirerende ontwerpstijlen, zoals Nature Based Solutions, Building with Nature, Biomimicry, Biophilic Design en Natuurinclusief. Deze benaderingen putten uit de natuur als bron van inspiratie. Echter, vaak staat de mens nog steeds centraal in deze benaderingen, en vragen we ons af wat de natuur voor ons kan doen. Het is mijn hoop dat we op alle gebieden de overstap maken naar een levensgericht perspectief, in plaats van een mensgericht perspectief. Een perspectief dat regeneratief is en een positieve impact heeft.
Om meer draagvlak voor deze ontwerpdisciplines te creëren laten we nog 3 experts aan het woord over het belang van de bodem en water in het ontwerp proces, Daan Posthouwer, Mark Thur en Arjan Boekel.
Tekst: Anouk van der Poll
Beeldmateriaal: Arjan Boekel / de Bloeimeesters
